Emil Zola (Pariz, 2. april 1840. - Pariz, 29. septembar 1902.) je francuski romanopisac i osnivač i predstavnik naturalističkog pravca.
Od oca Italijana nasljeđuje živ temperament i neisušnu energiju kojom će braniti svoje književne i društvene poglede. Godine 1898. upleten je u "aferu Drajfus" lično pišući predsjedniku republike ("Optužujem !" - "J'accuse"), u kojem je tražio reviziju procesa.
Iako je u književnost ušao kao romantičar, Zola se u kasnijim djelima ne zadovoljava metodama objektivnog realizma, već pod uticajem naglog razvoja prirodnih nauka pokušava da i u litereturi uvede naučne metode, te razvija teoriju tzv. eksperimentalnog romana.
Svoje teoretske poglede nastojao je ostvariti u ciklusu Rugon-Makartovi ili Prirodna i društvena istorija jedne porodice pod Drugim carstvom (Les Rougon-Macquart, 1871. - 1893.), gdje je u 20 romana prikazao fizičko i moralno propadanja pojedinih članova porodice Rugon-Makart uslijed njihovog hereditarnog opterećenja; ujedno je i dao i presjek kroz razne društvene sredine u doba Drugog carstva i oživio preko 1000 lica.
Među romanima iz tog ciklusa nelaze se i najpoznatija Zolina djela kao Trbuh Pariza (Le Ventre de Paris, 1873.), Jazbina (L'Assommoir, 1877.), Nana (1879.), Germinal (1885.), Čovek-zver (La Bête Humaine, 1890.) i dr.
Manje su značajniji njegovi kasniji ciklusi Tri grada (Trois Villes - Lourdes 1894, Rome 1896, Paris 1898.) i nedovršena tetrologija Četiri evanđelja - Plodnost, Rad, Istina i Pravda (Les Quatres Evangiles - Fécondité (1899.), Travail (1901.), Vérité (1903.), Justice (nedovršeno).
Mada je Zola nesumnjivo jedan od najznačajnijih francuskih književnika, visoku umjetničku vrijednost dostiže jedino o opisima masovnih scena, gdje je pravom epskom snagom znao prikazati instinkt gomile, dok mu je glavni nedostatak u površnoj karakterizaciji likova i nedostatku psihološke uvjerljivosti.
Tekstovi biografija su preuzeti u celini sa Wikipedia Enciklopedije i podležu GNU-ovoj licenci za slobodnu dokumentaciju .
